Voor veel mensen is het lichaam een handig vervoermiddel om hun hoofd van A naar B te brengen voor het nodige denkwerk. Emoties zijn het ondergeschoven kindje, hoogst vervelend en op het werk bijzonder onprofessioneel. Psycholoog en yogadocent Ester de Vos pleit in Vliegen zonder te zweven voor een herwaardering van gevoel en emoties.

‘Ik ben niet zo van het zweverige hoor’ meldt een coachee me bij de intake. Even niet beginnen over chakra’s, denk ik dan. Maar ook: ‘waar is ze bang voor?’ Uit haar hele verhaal spreekt onzekerheid, maar ze wil van mij gewoon concrete tips. Hup, aan de slag. In Vliegen zonder te zweven beschrijft De Vos cases uit haar praktijk waaruit blijkt wat er mis kan gaan als mensen niet mogen voelen van zichzelf. Omdat dat vroeger thuis niet mocht, omdat ze erop afgerekend werden op het werk, er kan van alles achter zitten. En dan blijkt vaak dat de wal het schip keert: onderdrukte emoties slaan naar binnen en zorgen voor stress en burn-outs.

Brok in je keel?
De Vos werkt wel met chakrapsychologie, de theorie over energiepunten in het lichaam, afkomstig uit de eeuwenoude yogatraditie. Door deze theorie in de praktijk toe te passen en te koppelen aan moderne psychologische inzichten, blijkt er niets zweverigs aan te zijn. Dat blijkt trouwens ook uit ons dagelijks taalgebruik; talloze gezegden zijn moeiteloos te koppelen aan de zeven chakra’s en wat er gebeurt in ons lijf en met onze emoties. Een brok in je keel? Dan moet er iets met de energie in het vijfde, het keelchakra: wat wil er uitgesproken worden? Lood in de schoenen? Werken met het eerste chakra, de basis, helpt je om je veiliger te voelen.

Chakra’s en emoties
Vliegen zonder te zweven gaat vooral over emoties. Het nut ervan: ze sturen ons brein aan en zetten ons angst-, jaag- of kalmeringssysteem aan. De Vos werkt de vier basisemoties bang, boos, blij en bedroefd uit aan de hand van voorbeelden: wat gebeurt er als deze emotie onderdrukt wordt en wat als de emotie juist uit de bocht vliegt? Bijzonder toch dat drie van de vier basisemoties negatief van aard zijn. En bij de emotie ‘blij’ beschrijft De Vos opvallend genoeg voorbeelden van cliënten die blij deden, maar ondertussen toch bang, boos of bedroefd bleken te zijn. De boodschap van De Vos is dat blijdschap meer kans krijgt als de andere emoties er ook mogen zijn. Yin en yang, zoals ze zelf ook schrijft. Maar ik was ook benieuwd hoe het zou zijn als je blijdschap niet mag laten zien. Of als je juist oprecht extreem blij bent. Hoewel je met dat laatste waarschijnlijk niet bij een coach terecht komt.

Tips voor op reis
De Vos heeft haar boek geschreven aan de hand van eigen ervaringen. Dat geeft het een persoonlijk tintje, dat ik helaas een beetje vind afleiden. De inhoud is op zich al interessant genoeg. De Vos houdt van reizen, dat is duidelijk. De ondertitel is: ‘de reisgids waarmee je de sprong van denken naar voelen maakt’. En zoals het hoort bij een reisgids, zijn er volop praktische tips. Bijvoorbeeld over omgaan met emoties op het werk: wat als je zelf emotioneel wordt en wat als je als leidinggevende te maken hebt met een emotionele medewerker? En om de chakrapsychologie praktisch toe te passen, zijn in Vliegen zonder te zweven zeven yogaseries opgenomen die helpen bij het werken op het niveau van de zeven chakra’s. Zoals uit haar casebeschrijvingen blijkt: ze helpen echt!

Liesbeth Tettero is trainer en coach in het openbaar bestuur (www.publice.nl) en voor ambitieuze vrouwen (feminsterie.nl)